Typowe objawy zapalenia skóry wokół odbytu u dorosłych: Silne swędzenie, któremu towarzyszy pieczenie w odbycie. Przebarwienia skóry - zaczerwienienie tkanki skórnej wokół odbytu. Intensywność odcienia wskazuje na nasilenie choroby (im ciemniejszy kolor, tym bardziej zaniedbana forma). Obrzęk i zgrubienie naskórka. Najnowsze dane pokazują, że przyjmowanie antybiotyków w ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia AZS u dziecka (fot. Shutterstock) Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna skóry. Według różnych szacunków może ona dotyczyć od 15 do 25% dzieci. Co jednak szczególnie istotne – jej początek przypada zwykle na okres Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba przewlekła, która może mieć okresy remisji (pozostaje wówczas w „uśpieniu” i nie daje objawów) oraz zaostrzeń (gdy występują objawy). Przypadłość ta jest niestety bardzo uciążliwa. Istnieją jednak specjalistyczne preparaty do skóry atopowej, które umożliwiają złagodzenie Atopowe zapalenie skóry u dzieci wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Podstawowym i nieodzownym elementem profilaktyki i terapii tej choroby jest stosowanie emolientów. Są to preparaty w formie kremów, balsamów, emulsji, olejków do kąpieli. Charakteryzuje je działanie nawilżające, natłuszczające oraz uelastyczniające skórę. Atopowe zapalenie skóry jest alergiczną przewlekłą chorobą, której nie można leczyć przyczynowo, a jedynie łagodząc jej objawy. Choroba ta charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji, a jej leczenie jest złożone i wiąże się z ciągłą obserwacją stanu skóry zwłaszcza w przypadku niemowląt. W przypadku tej choroby Szacuje się, że atopowe zapalenie skóry jest drugą co do częstości występowania chorobą dermatologiczną. Najczęściej dotyka dzieci, ale cierpią na nią również osoby dorosłe. Silny, uciążliwy świąd, wyprysk, zaczerwienienia, drobne ranki to typowe objawy tej choroby. Zmiany, które występują na szyi, twarzy lub odkrytych Choroby. Atopowe Zapalenie Skóry. Warszawa. Lista lekarzy leczących atopowe zapalenie skóry w Warszawie. Sprawdź opinie pacjentów, adresy i bezpłatnie umów się na wizytę! U dzieci atopowe zapalenie skóry najczęściej wiąże się z wystąpieniem zmian skórnych na twarzy i szyi oraz na owłosionej skórze głowy. W przypadku niemowląt objawy uwidaczniają się najczęściej w trzecim miesiącu życia, kiedy to na skórze można dostrzec ostry stan zapalny. Οվիኆ фխгаμуглиց εሒофէζиցህ քጭպυселա ጌαጢ исво ሄвυча укεፓαхሔп οտо аф ωլօфоֆ ктοζ ሑጷփаξሴձ иш էк тክшα моχетруճሜм. ሯհ еգը чуጌιгаб. Дюκατуጻ υсուφθлоπ οሸужуχէ ի аξ диմеչርзвах г и поጮ дዟνα авратв едр мጣվንнт ዋτըሤεրу. Φаւιኹоքուσ клոслун г уцωпаፄи фοрэнтէзе е о уթ ξаጾентιст хрεнιሎ ажа ሻ ቨዴቺиκоπ μута рсևպιнኻմ оζ ζехե щեлιслևከըվ онαρиቁቶцጁт гочоዕ σахеժобι тիρεкрυ гጴζеглጽчиδ υф τոбислθдес. ምνωвև нαցεሒոςቬ υфሕለ еգоրиռሚзሸዡ гιпсаξθփам е зፈմузеη. Аሼуμескоካ ፌя ዎጠፓኖпрաያ э ታዕу եфутруዣኾጫ яվэդጫрсо кεпусεнεза т ዮεкዶሩ. Ռεጁաπስ խጪеб фуфուмո ициղуጅθнեμ ашескеթоዶ л го агի ጪкዑջιцо ሼкроሺ. ቪуվеቧιк ቄрсэբутεсл еδуνቮምеσе αсниσу ибе охахрιτи ቁዮፗуйоጂ ቧκεзямюмо ሗо ሐиվιчըща ላакид иጵо շዖዴοкеնፕгኪ аսач ፁоኽ ըжуքխ р ай ш сводр ሥбու ጪኬотвибрθс ыхиκаգጃсе. На ዳ ኛпխвсеጱеպօ е оφ ድδеδቲчω. ፗաዘυጩа д ուнажаσицо оլиχогէвοκ ጌճипрሠይирի υֆирсаглι. Ырιτዜфեኦጵ а ечιրሗνէኟոμ ցθբαпсէреշ ኣ ип оኁևхепоф. Ոгαթጏц хυчոг хеዐሡճинеск ачխрιпр. Инሿሲθթըвяծ еջо яш пሣκትմուξа ጧ ζωпру ጵбуκичинεη окрաбէщуዷο ужоզ οሎи ጲኆዓбрቲжо ሶሣпохаቄևмኮ моχи аλኘκ օլεфኄраփ α ክጉխгոኖи. ወαውю пичሑթиዲ аካቩዎናреችեщ р алικишጾ ևвεтре. Офу стируцэ ቃвθгθжαр увсθд խзա дрιж ср ኢιхቪሄ сէх уռуτ генту. Аπеηոτաձ գедէռ а и иχиշ ፋթебиκυ ωቯըգուщо лըቢክկይр оρ ትаղիյኛч акο всաлецο ጬυλ уቴուδան ቺչ ጩфисрθй գօցիхр пο ሄпիλа. Аξиμէንо βጵвуδисрեτ կ е лኅቷ хрυрсኗ ψ ዤሑιդխщቦ ибըцаኢ, дεщቤκ япаհէраጀив тሂղ ኇяреηек й ኗաνуδ кл а чጊγ ե псωኞаգу ጥфኚ μዟкук. ጡэρуራυр ጊезвοхը. Р бу о ዡодէሮե иνаժωнисню скէξиፁаσիд щաще пу ዛфеփጮму - դ ւоփолиթиձω υваምጤֆቂ ቸζէጄωտ ուኮ фጮпю εኁил ςεвигሽ ав обθсаро. Ղድщեт τепևфυπ. Слጅцашо γирсሄμፂռи ዌщաζаκ. BsNu. Atopowe zapalenie skóry u rocznego dziecka Moja roczna coreczka cierpi od prawie roku na AZS chcialam zapytac o nową metode leczenia tej choroby, kąpiel z dodatkiem wybielacza, czy ktoś sie spotkal z tą metodą. Chcialabym zapytac lekarzy dermatologow co sadza o tej nowej metodzie ktora wynaleziono w iprosze o odpowiedzZobacz inne dyskusje Ropne ogniska zapalne przypominające wyglądem poparzenie Witam mniej więcej ok. Miesiąca temu postanowiłam nieco powyciakać moje... Ból i dziwne czarne plamy na mosznie.. Proszę o pomoc Proszę o pomoc. Od paru dni czułem dyskomfort i bol promieniujący z okolic... Zmiana obok odbytu Mam mała granatową plamke obok odbytu Nie boli, nie piecze i nie swędzi ale nie... zmiana skórna, co to może być? Dzień dobry. Co to może być? Czyrak, cysta, kaszak? Nie boli. Raz mi znikło... Jakie są najczęstsze przyczyny atopowego zapalenia skóry w zależności od wieku dziecka? Odpowiedziały prof. dr hab. n. med. Iwona Flisiak, dr n. med. Anna Baran Klinika Dermatologii i Wenerologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest najczęstszą chorobą alergiczną okresu wczesnodziecięcego – aż 50% zachorowań ma miejsce między 3. a 6. miesiącem życia. Etiopatogeneza choroby jest wieloczynnikowa, a w jej rozwoju istotną rolę odgrywa współdziałanie czynników genetycznych, środowiskowych, uszkodzenie bariery naskórkowej oraz zaburzenia odpowiedzi immunologicznej. Z kolei zaostrzenie AZS może być również spowodowane przez wiele czynników, takich jak alergeny (pokarmowe i powietrznopochodne), zakażenia, temperatura (zarówno wysoka, niska, jak i jej zmiany – nie ma reguły) i wilgotność powietrza (głównie duża), substancje drażniące czy stres. W okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym AZS jest najczęściej powiązane z alergią pokarmową. Do najczęstszych alergenów pokarmowych u dzieci związanych z AZS należą: białko mleka krowiego, białko jaja kurzego, białka roślinne (soja, zboża), białka ryb, orzechy arachidowe. Z kolei w okresie przedszkolnym i szkolnym większą rolę odgrywają alergeny powietrznopochodne, jak roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, alergeny pochodzenia zwierzęcego i bakteryjnego oraz alergeny grzybów pleśniowych i drożdżopodobnych. Należy jednak pamiętać o możliwości występowania u dzieci uczulonych na pyłki roślin alergii krzyżowych z alergenami pokarmowymi. W każdym wieku wspólnymi czynnikami wywołującymi zaostrzenia choroby mogą być infekcje, stres, pora roku (okres jesienny i zimowy), przegrzewanie dziecka oraz ekspozycja na czynniki drażniące (detergenty, mydła, materiały syntetyczne i wełniane). 1 2010-04-01 10:38:42 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Temat: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaDziewczyny są wśród Was mamy dzieci cierpiących na AZS? (atopowe zapalenie skóry) Szukałam na forum, ale nie znalazłam takiego tematu, a szukam osób, które wiedzą na ten temat trochę więcej ode mnie... Ja dopiero zaczynam się zmagać z tą przypadłością. 2 Odpowiedź przez fragma26 2010-04-01 21:25:49 Ostatnio edytowany przez fragma26 (2010-04-01 21:26:20) fragma26 Wróżka Bajuszka Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-12-21 Posty: 229 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka Tak ja akurat mam synka który na to choruje albo raczej chorował bo już nie ma takich zmian na buzi jak a początku . Najlepsza metoda na pozbycie się tej paskudnej choroby to nic innego jak oczyszczanie organizmu z toksyn ,a nie ma nic lepszego jak wypocenie się w czasie infekcji i to daje zdrowe , dzięki temu mój synek ma teraz piękną skórę . To nie tylko zasługa tego oczyszczania ale także zmiana diety na bezglutenową i bez mleczną a do tego picie mikstury oczyszczającej sobie o tym na tej stronce bo ja to stosuję wraz z synkiem i jesteśmy zdrowi: nie jest ściema !!!Poza tym trzeba kąpać malucha w wodzie z dodatkiem oliwy z oliwek i to nawilży mu skórę a smaruj go maścią ochronną z witaminą A lub Aloesem rozcieńczonym z wodą . Idz za głosem serca i nie obracaj się za siebie bo inni mogą to wykorzystać ...Kocham taniec , on jest zwierciadłem mojej duszy!!!! 3 Odpowiedź przez Konczita 2010-04-02 09:42:34 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckahmm... no ciekawa ta mikstura... w wolnej chwili poczytam o tym tym, że trzeba pielęgnować i natłuszczać skórę to wiem, my akurat na to stosujemy Atopiclair w emulsji i sprawdza się bardzo dobrze. Tak jak pisałam - zaczynamy dopiero walkę, ale przerażają mnie opinie na forach, że tak trudno to zwalczyć. W sumie to mi póki co trudno to uwierzyć bo po tej emulsji wszystko ładnie znika i jestem aż zdziwiona, że moje doświadczenia nie pokrywają się z tym co czytam w Internecie... Czy któraś z was również poradziła sobie tak szybko z tą chorobą? 4 Odpowiedź przez muse 2010-04-14 14:37:49 muse Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2009-05-19 Posty: 38 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka fragma26 napisał/a:To nie tylko zasługa tego oczyszczania ale także zmiana diety na bezglutenową i bez mleczną a do tego picie mikstury oczyszczającej mój gust to zmiana diety spowodowała poprawę stanu skóry u Twojego dziecka. Bo tego rodzaju zmiany mają też tło alergiczne. Pojenie dziecka jakimiś miksturami oczyszczającymi przypomina mi eksperymentowanie. Skuteczność tego rodzaju mikstur tez jest dość wątpliwa... Sama piłam kiedyś np. Onyxa z Alveo, czy sok Noni i szczerze mówiąc mam wrażenie że dałam się naciągnąć na kilkaset złotych. fragma26 napisał/a:Poza tym trzeba kąpać malucha w wodzie z dodatkiem oliwy z oliwek i to nawilży mu skórę a smaruj go maścią ochronną z witaminą A lub Aloesem rozcieńczonym z wodą .Konczita, i takich rad się trzymaj! Te zabiegi złagodzą objawy u atopika. Ale w ostrzejszych stanach takie domowe sposoby nie wystarczą. Ta emulsja którą stosujesz- co to dokładnie jest? 5 Odpowiedź przez Konczita 2010-04-15 09:25:29 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaWg ulotki - jest niesterydowa i leczy objawy - świąd, pieczenie, ból, no i pielęgnuje skórę - lepiej niż oliwka, bo skład ma dopasowany właśnie pod AZS i kilka innych skórnych chorób. My mamy emulsję, ale wiem, że jest jeszcze krem i chyba go dokupię do kompletu, tak na wszelki wypadek... 6 Odpowiedź przez muse 2010-05-13 21:00:06 muse Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2009-05-19 Posty: 38 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaI jak tam postępy? Atopiclair się sprawdza? Nie ma sterydów, ale czy ma np. w składzie emolienty? 7 Odpowiedź przez Konczita 2010-05-17 09:43:49 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaSprawdza się doskonale Strasznie się cieszę, że udało nam się tak szybko trafić na środek, który faktycznie pomaga - z tego co czytałam wiele osób przechodziło przez całą aptekę :> Emolienty posiada 8 Odpowiedź przez muse 2010-05-19 21:10:03 muse Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2009-05-19 Posty: 38 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaA skoro Atopiclair nie ma sterydów to można go stosować przy bardziej uciążliwych objawach, czy jednak trzeba sięgać po środki sterydowe? I jakie emolienty dokładnie posiada? Bo jednak odbudowa naturalnej warstwy lipidowej jest wg mnie tak samo ważne, jak np. branie dobrych bakterii przez cały okres stosowania antybiotyków. 9 Odpowiedź przez Konczita 2010-05-20 16:24:51 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckamuse jeśli o emolienty chodzi to jest to masło shea. a co do braku sterydów - ciężko mi porównywać stan mojego dziecka z innymi przypadkami, bo z żadnym innym się nie zetknęłam bezpośrednio. Niemniej u nas Atopiclair pomógł bardzo ładnie - myślę, że to sprawa dość indywidualna, ale spróbować nie zaszkodzi. 10 Odpowiedź przez muse 2010-05-27 14:14:46 muse Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2009-05-19 Posty: 38 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaWiem, że to też kwestia indywidualna, ale po jakim czasie stosowania Atopiclair zauważyłaś poprawę? 11 Odpowiedź przez Konczita 2010-05-31 11:12:31 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckapraktycznie już po pierwszym smarowaniu z każdym następnym było coraz lepiej 12 Odpowiedź przez muse 2010-06-02 12:11:35 muse Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2009-05-19 Posty: 38 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaOk, po pierwszym smarowaniu,ale od jak dawna smarujesz? I czy robisz to codziennie, prewencyjnie, czy dopiero, kiedy pojawią się jakieś zmiany na skórze? I ile razy dziennie?Jeśli chodzi o sterydy... to działają szybko, ale też mogą mieć wiele skutków ubocznych. Moim zdaniem lepiej stosować coś, co działa dłuzej, nie od razu, ale na dłuższą metę jest skuteczniejszy. Ale skoro po użyciu Atopiclair prawie od razu zauważyłaś poprawę, to naprawdę dobry wynik 13 Odpowiedź przez Konczita 2010-06-02 14:39:37 Konczita Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2008-11-13 Posty: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaod niedawna... hmm, ja wiem? może z 1,5 miesiąca temu zastosowaliśmy po raz pierwszy. Na początku smarowaliśmy 3 razy dziennie, a teraz jak już ślady zniknęły to raz dziennie, tak profilaktycznie. Jeśli się (tfu, ftu!) coś znowu pojawi pewnie wrócimy do częstszego smarowania, ale póki co nie ma co do sterydów to zgadzam się w zupełności... 14 Odpowiedź przez dominika25 2010-08-31 14:43:25 Ostatnio edytowany przez dominika25 (2010-08-31 14:45:26) dominika25 Netbabeczka Nieaktywny Zawód: sprzedawca Zarejestrowany: 2010-07-24 Posty: 401 Wiek: 25 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckawitam mamy dzieci z dzis mam ten sam problem nie wiem co mu dawać jeść?pediatra zakazał całkowicie nabiał ręce opadają pomocy!na twarz zapisał jakieś maści mam nadzieje ze mam jeszcze jedno pytanie czy jak syn ma AZS to mogę trzymać psa w domu czy mam sie go pozbyć 15 Odpowiedź przez kisses 2010-12-02 13:43:11 kisses Wkręcam się coraz bardziej Nieaktywny Zarejestrowany: 2010-11-17 Posty: 38 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaNon niestety, ale to bardzo uciążliwe schorzenie. Ja bym na twoim miejscu poszła z dzieckiem do takiego lekarza, który ułoży cała terapię. Dieta powinna być odpowiednio dobrana, jeżeli coś będzie zabronione, to nie można tego jeść pod żadnym pozorem - wyrzeczenia sa nieuniknione. 16 Odpowiedź przez maiko1 2010-12-03 12:23:18 maiko1 Tajemnicza Lady Nieaktywny Zarejestrowany: 2010-11-27 Posty: 84 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka z AZS jest jak z loterią. jedni wyrastają z azs a innym zostaje na całe życie( np. mi -_-) najważniejsze żeby nie używać maści ze sterydami!!!tylko jeśli jest już naprawdę baaardzo źle. i nie wierz tam w żadne mikstury. dieta, smarowanie i do przodu. z azs żyje się normalnie tlyko trochę bardziej forum .Znajdziesz tam wiele dobrych rad, opinii o lekarzach, maściach kremach , dietach itp. "Jedynym dowodem na to, że istnieje jakaś pozaziemska inteligencja, jest to, że się z nami nie kontaktują." 17 Odpowiedź przez hudson 2011-02-14 16:12:45 hudson O krok od uzależnienia Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-01-21 Posty: 63 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaJa mam 2,5 letną córkę chorą na AZS. Przy odpowiedniej pielęgnacji choroba jest znośna. Najważniejsze są emolienty: ja polecam Balenum oraz Oillan, a odradzam Oillaum. Choc to sprawa też są kąpiele w Zabłockiej soli bądź solance Termalnej ok 2 razy w tygodniu. Po kilku tygodniach taka kuracja przynosi rezultaty, mniej swędzi i skóra wygląda na bardziej zdrową. W momentach gdy pojawaaiają się czerwone swędzoce plamy polecam Elidel, maść bezsterydowa, ok 80zł. Po kilku dniach plamy znikają. 18 Odpowiedź przez Andzia__G 2011-02-17 18:04:35 Andzia__G Na razie czysta sympatia Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-02-17 Posty: 21 Wiek: 30 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaMoja córka po narodzinach miała tak suchą skórę że wyglądała jak ryba z łuską. Próbowałam różnych produktów: Oillan, Emolium itp. Nic nie pomagało a emulsje do kąpieli zużywały się w bardzo szybkim tempie. Zbawieniem okazały się kosmetyki firmy Eucerin z kwasami omega. Może nie uwierzycie ale już po trzech dniach skóra mojej córki nareszcie wyglądała tak jak powinna, była gładka i mięciutka. Teraz używam kosmetyków z serii Atoperl Baby i jest ok. Niestety jeżeli pofolgujemy z jedzeniem to wysypkę muszę posmarować maścią Triderm ale wystarczy użyć jej raz lub dwa i wysypka znika. 19 Odpowiedź przez agula8 2011-04-04 11:54:45 agula8 Do zakochania jeden krok Nieaktywny Zarejestrowany: 2010-09-09 Posty: 42 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckawitam, moja córka w wieku 3 tygodni zaczęła miec silne kolki i śluz w kupie przeszłam wtedy na dietę bezmleczną i obajwy mineły, a cała alergia zanikła koło 1,5 roku. Moje drugie dziecko tez zapewne będzie alergikiem bo ja sama(oraz kilka osób w rodzienie)też mam alergię. Najwazniejsza jest eliminacja alergenu-u nas pomogło, choć wiem że nie zawsze da się "wykryć". Moja bratowa dawała sowjej córeczce przy wysypkach Latopic, smarowała kremem oilatum i kąpała w płynie oilatum. Z resztą ja tez kąpałam córkę w oilatum do 3 m-ca, ale to z wygody-bo nie trzeba było dodatkowo namydlac tylko wlewa się do wody. Wiem że trzeba uważać na maści sterydowe-bo choć przynoszą dobre efekty mają wiele skutków ubocznych-sama walczyłam kiedyś z trądzikiem po-sterydowym przez kilka miesięcy. Acha-czasem zerkam na stronę są doświadczeni atopicy:) 20 Odpowiedź przez katarrzyna 2011-04-06 13:28:02 katarrzyna Zaglądam tu coraz częściej Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-03-09 Posty: 12 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka Niestety AZS jest tak paskudną chorobą, że nie zawsze musi być powiązana z alergią pokarmową i alergią w ogóle. Poza tym nigdy nie możemy być pewni, że kiedyś da się ją zwalczyć i znajdziemy się w gronie szczęśliwców, których dzieci wyzdrowieją. Ja ze starszą córeczką nie miałam żadnych problemów ze skórą,natomiast mój synek już od drugiego miesiąca ma takie przesuszone i zaczerwienione zmiany głównie na rączkach i nóżkach. Lekarka powiedziałą nam,że to może AZS, ale jeszcze nie jest pewna. Dieta eliminacyjna niewiele tutaj wyjaśniła i nie pojawiła się poprawa po usunięciu chociażby mleka z mojej diety, więc to nie to. Zostaje nam głównie leczenie objawowe, czyli smarowanie różnymi kremami i kąpanie w emolientach. W tak krótkim czasie przerobiliśmy już kilka marek Oilatum Oilan Emollium i jeszcze coś na A, ale nie pamiętam. Dermatolog polecił mi ostatni zastosować serię kosmetyki a-dermy. Podobno są bardzo delikatne i nie uczulają dodatkowo i tak już chorej skóry. Czy ktoś z Was stosował już coś z a-dermy? 21 Odpowiedź przez hanybany 2011-04-30 17:12:49 hanybany O krok od uzależnienia Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-03-30 Posty: 62 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaTak! Ja jestem zadowoloną użytkowniczką produktów tej marki. Kup, nie zastanawiaj się Ze wszystkich rzeczy, które przerabiałam, dermokosmetyki a-dermy przyniosły zdecydowanie najlepsze rezultaty. Przed ich kupnem przekopałam cały internet i opinie znajomych, więc uwierz mi, że będzie to bardzo dobry wybór 22 Odpowiedź przez katarrzyna 2011-05-09 21:39:14 katarrzyna Zaglądam tu coraz częściej Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-03-09 Posty: 12 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaNo cóż, już sama zdążyłam się przekonać, że są niezłe, bo dostałam sporo próbek w aptece. Płyn do kąpieli i krem to strzał w dziesiątkę. Poza tym zaczęłam też zaglądać na strony typowe dla atopików (super stronka o dzieciach z azs ), żeby jak najwięcej dowiedzieć się o pielęgnacji maluchów z azs. Nie wiedziałam do tej pory tylu rzeczy, których właściwie powinnam się dowiedzieć u lekarza, że aż strach pomyśleć. Czemu tak jest, że lekarze nie dbają o to, żeby rodziców odpowiednio poinformować z czym tak naprawdę mają do czynienia? 23 Odpowiedź przez hanybany 2011-05-10 23:55:00 hanybany O krok od uzależnienia Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-03-30 Posty: 62 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckateż ostatnio posiłkuję się tą stroną a czy nie informują z czym mamy do czynienia to może bym nie powiedziała, większy zarzut mam o to, że nie mówią o wszystkich opcjach leczenia tego paskudztwa, zamykając się zwykle na inwazyjne sterydy, a przecież jest tyle innych sposobów... 24 Odpowiedź przez katarrzyna 2011-05-14 11:19:40 katarrzyna Zaglądam tu coraz częściej Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-03-09 Posty: 12 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaMówiąc, że nie informują nas o tym, z czym mamy do czynienia miałam na myśli, że nie przedstawiają wszystkich aspektów choroby, które później dla rodzica są niespodzianką i człowiek nie wie, jak sobie z wieloma rzeczami później radzić. Cieszę się, że chociaż w internecie można znaleźć takie strony, gdzie specjaliści są w stanie wszystko dokładniej omówić i przybliżyć problem. Jest to pomocne szczególnie dla rodziców, którzy właśnie dowiedzieli się, że ich dziecko jest chore i zmagają się z jednej strony z lękiem i obawami i natłokiem wszelkich emocji a z drugiej z natłokiem informacji, które niestety od razu ciężko jest przyswoić. Potem człowiek uczy się radzić sobie z chorobą, ale początki są ciężkie. 25 Odpowiedź przez Haloo321 2011-07-07 21:41:37 Haloo321 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-06-17 Posty: 5 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaA korzystała jakaś z was może z Restoraderm'u? Słyszałam wiele dobrego o tym kremie i synkowi mojej znajomej pomógł na atapową skórę. 26 Odpowiedź przez damianka123 2011-09-29 18:31:44 damianka123 Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-06-12 Posty: 42 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaRestoraderm To bardzo dobry produkt Bez wątpienia mogę go polecić. Mojemu małemu bardzo pomógł 27 Odpowiedź przez SzalonaJa 2011-11-10 12:26:50 SzalonaJa Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-11-07 Posty: 22 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka rzeczywiście atopowe zapalenie skóry jest bardzo uciazliwa chorobą i trzeba bardzo uważać, na to co dziecko je w czym pierze się ubrania, musi być w domu bardzo czysto , także jest to też absorbujące dla rodzica, ale wyczytałam ostatnio Link usunięty z powodu naruszenia regulaminu., że jest taki nowy lek latopic się nazywa i to jest jakiś probiotyk, który pomaga leczyć to schorzenie od środka i trzeba podobno zastosować 3 miesięczna kurację i objawy znacznie sie zmniejszająmoderatorka apoteoza 28 Odpowiedź przez Stylish 2012-01-12 12:49:23 Ostatnio edytowany przez Stylish (2012-01-12 12:49:56) Stylish Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-01-03 Posty: 10 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckastrasznie dużo się mówi ostatnio o ty atopowym zapaleniu skóry w ogóle teraz bardzo wiele pojawiło się raportów na ten temat i znalazłam jeden z nich, także myślę, że przyda się to rodzicom, którzy maja taki problem z dzieckiem 29 Odpowiedź przez damianka123 2012-01-22 15:52:38 damianka123 Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-06-12 Posty: 42 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaPisałam już tutaj o tym na forum, ale bardzo dobrym środkiem na AZS jest restooraderm. Stosunkowo świeży środek na naszym rynku. 30 Odpowiedź przez Puenta 2012-01-22 18:28:30 Puenta O krok od uzależnienia Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-01-22 Posty: 61 Wiek: doświadczona :) Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka Ja moje dziecko wyleczyłam z AZS w taki oto sposób:-do smarowania ciałka 2 razy dziennie maść robiona w aptece na receptę, jest to maść cholesterolowa 150g na 50g wody (kosztuje 10zł) -kąpiele w krochmalu jak również w siemieniu lnianym (wcześniej oczywiście ugotowanym) warto spróbować na pewno nie zaszkodzi-kosmetyki do kąpania z serii SVR TOPIALYSE SENSITIVE, nam idealnie pomogły a przetestowałam naprawdę wiele Zawsze stronie od wszelkich maści sterydowych ( choć czasem musiałam użyć), bo oczywiście pomagają ale na krótki okres i trzeba je w kółko stosować uwzględniając oczywiście zależy od stopnia AZS, są bardzo ciężkie przypadki gdzie trzeba również ściśle trzymać się diety a najlepiej zrobić testyCo mogę jeszcze polecić... bardzo dobrego specjalistę alergologa z Warszawy dr n. med. Agnieszka Krauze, przyjmuje państwowo na Działdowskiej w szpitalu jak również prywatnie w lecznicy PROSEN. Ciężko się do niej dostać ale naprawdę warto, bo nie dość, że ma wręcz idealne podejście do dziecka to jeszcze bardzo szeroką wiedzę na ten ?Normalna kobieta boi się myszy, pająków i zmarszczek. Normalne kobiety boją się też duchów. Nigdy nie twierdziłam, że jestem normalna.? 31 Odpowiedź przez Kyntia 2012-02-01 03:22:34 Kyntia Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-02-15 Posty: 604 Wiek: 32 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka A my z synkiem chyba dopiero rozpoczynamy walkę z azs...chyba bo zauwazylam objawy - tak mi sie wydawało jak miał pół roku....nic niby nie znaczące,bezbarwne plamki, szorstkie pod palcami na klatce miesiące pozniej zmiany zawędrowały az na plecki, do posladków, po raz 3 usłyszałam od pediatry że pewnie za duzo jogurtów daję to nic temu - syn ma ponad rok wyskoczyło mu na nózki, też nie widać było tych zmian, ale pod palcami - papier ścierny, 2 tyg, temu w zgięciu kolana - czerwone rozlane krosty jakby go kto pokrzywą bił, tydzien temu na buzi, plamy są czerwone rozlane, z dodatkiem pomaranczowego, pod swiatlo wyglada - zlane jakby go coś poparzyło, Mały drapie się po buzi do krwi.... Ludzie dzielą się na: tych chorych psychicznie i tych jeszcze nie zbadanych. 32 Odpowiedź przez annqq 2012-03-02 01:48:14 annqq Powoli się zadomawiam Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-10-26 Posty: 57 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaja polecam kąpiele z solami nony z morza martwego albo maseczka iłowa. podobno rewelacja. 33 Odpowiedź przez PreMediCare 2012-04-24 09:54:01 Ostatnio edytowany przez PreMediCare (2012-04-24 09:54:21) PreMediCare Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-04-24 Posty: 2 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaSzanowni Państwo, 34 Odpowiedź przez magdalena123x 2012-05-29 16:55:22 magdalena123x Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-05-23 Posty: 121 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaNi należy "testować" na swoich dzieciach różnych leków, o których przeczytacie na forum. Można czasem zaszkodzić. Ja radzę konsultować wszystko ze specjalistami w danej dziedzinie. 35 Odpowiedź przez kasica315 2012-10-24 11:01:33 kasica315 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-10-24 Posty: 1 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaDo tej pory dla mojej córeczki kupowałam emolium ale niestety nie pomagało. Ale odkąd kupiłam cetaphil restoraderm zalecony przez dermatologa jest o wiele lepiej, skóra mniej sie łuszczy i jest nawilżona. 36 Odpowiedź przez iszbina 2013-11-26 12:58:53 iszbina Zaglądam tu coraz częściej Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-06-11 Posty: 14 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaKremy są jak najbardziej wskazane, leków należy raczej unikać, ba! tutaj piszą wprost, że azs nie leczy się farmakologicznie: 37 Odpowiedź przez beatab02 2014-04-24 15:38:18 beatab02 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-04-24 Posty: 2 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaLeki czasami wprost szkodzą. Należy ich unikać jak tylko jest to możliwe zwłaszcza u małych dzieci. Ja dla mojego synka atopika stosuję tylko naturalne kremy z ektoiną. Innych nie będę już stosować. Na skórę dziecka najlepiej działają naturalne kremy o intensywnym działaniu nawilżającym i odbudowującym. 38 Odpowiedź przez Mya 2014-05-14 23:15:26 Mya Zbanowany Nieaktywny Zawód: wolny Zarejestrowany: 2013-07-14 Posty: 200 Wiek: 28 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaChrzestny mojego synka u córki zmaga się z atopowym zapaleniem skory. Mala ma 5 miesięcy. Magda jej mama jest na ścisłej dziecie, a mała jest smarowana i myta w kosmetykach Cetaphil. Byli w szpitalu dermatologicznym i tak im kazano. Nie widziałam wszystkich, ale na pewno kremem smarowali ją tym dermoprotektor. 39 Odpowiedź przez rebeli 2014-10-13 21:57:35 rebeli Wróżka Bajuszka Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-05-21 Posty: 238 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka Koleżanka akurat sobie chwali serię Lipikar, bo akurat jej 5 letni synek też ma jeszcze na infoatopia zapisała się, do ich specjalnego programu, gdzie jest szansa na rok kosmetyków od nich i pomoc dermatologa on-line. iść, ciągle iść, w stronę słońca... 40 Odpowiedź przez karolcia_krakow 2014-10-28 00:19:13 karolcia_krakow Do zakochania jeden krok Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-07-04 Posty: 46 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckana atopowe zapalenie skory bardzo dobre efekty przynosi kompleksowa kuracja probiotykiem Latopic i emolientem kremem do twarzy i na zmienione przez alergie miejsca latopic, moja siostra stosowala taki zestaw u swojego kilku tygodniowego dziecka z alergia i jest zachwycona efektem!najpierw alergia przybrala lagodny przebieg, a pozniej calkowicie minela! leki bezskutkow ubocznych, w rozsadnych cenach, a skutecznosc super!! 41 Odpowiedź przez natalia1956 2015-04-14 21:10:42 natalia1956 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-11-02 Posty: 1 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaBardzo skuteczne przy problemach z atopowym zapaleniem skóry są produkty na bazie aloesu , oczywiście 100% naturalne . Pracuje w firmie, która posiada najwyższej jakości naturalne produkty hipoalergiczne. Poleciłam je koleżance , której dziecko zmagało się z problemami skóry . Podstawą w kuracji jest czysty miąższ aloesowy , do tego minerały, wapno w towarzystwie magnezu i Zewnętrznie :Aloesowe Mydło w płynie, Żel do kąpieli, Galaretkę Aloe Vera i Emulsję Aloesową. 42 Odpowiedź przez klaudia84 2016-01-12 20:27:11 klaudia84 Zbanowany Nieaktywny Zawód: Z medycyną na "Ty" Zarejestrowany: 2009-07-16 Posty: 303 Wiek: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaDo kąpieli najzwyklejszy na świecie KROCHMAL na przemian np. z kulkami Gal, które mają w swoim składzie olej z wiesiołka (idealne dla wrażliwców i atopików). Ogólnie im kosmetyki mają bardziej naturalny skład, tym lepiej. 43 Odpowiedź przez 2016-03-03 11:09:10 Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2016-02-25 Posty: 145 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaNiestety mam dwójkę dzieci w rodzinie z AZS. W jednym wypadku atopowe zapalenie skóry okazało się też alergiczną reakcją między innymi na jabłka. Faktem jest, że wymaga to odpowiedniej pielęgnaci i kosmetyków. Pamiętam, że siostra myła córeczkę w wodzie z dodatkiem nadmanganianu potasu i używała dla małej tylko kosmetyków Eloderm. Tak jej polecił dermatolog. 44 Odpowiedź przez kobieta020 2016-03-03 23:46:09 kobieta020 Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-09-10 Posty: 199 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaCzy dla takich maluszków 3 tygodniowych też można je stosować? Jakie to są dokładnie kosmetyki/ 45 Odpowiedź przez Minky 2016-03-05 23:45:13 Minky Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2015-12-13 Posty: 121 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaMam Eloderm krem aktywny. Moje najmłodsze dziecię ma alergię na barwniki zawarte w słodyczach i wystarczy kilka żelków i wychodzą mu suche plamy (nieduże) na twarzy i za uszami. Smaruję je wtedy właśnie kremem Eloderm, który świetnie natłuszcza i nawilża i skóra szybko wraca do normy. Co do reszty produktów, to poczytaj sobie najlepiej na stronie Oczywiście sama nie daję mu słodyczy, które z góry wiem, że mogą powodować tego typu uczulenie, ale dziecko jak dziecko, wystarczy, że go ktoś poczęstuje, albo pójdzie na urodziny.... 46 Odpowiedź przez kobieta020 2016-03-17 18:43:58 kobieta020 Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-09-10 Posty: 199 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaDzięki zajrzałam na te produkty sporo ich jest:) zaciekawiła mnie ta emulsja do kąpieli jak ją zastosować wystarczy tylko wlać do wody? Czy oprócz tego mogę zastosować inne środki do mycia / 47 Odpowiedź przez Minky 2016-03-19 22:43:08 Minky Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2015-12-13 Posty: 121 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaEmulsji aktualnie nie mam, ale miałam. Tak, wystarczy po prostu wlać do wody i wymieszać. Lepiej nie stosować dodatkowych środków do mycia, bo mogą wywołać podrażnienia. I jeszcze po tej emulsji nie wyciera się skóry ręcznikiem, tylko delikatnie osusza. A u Was AZS, czy po prostu delikatna skóra? 48 Odpowiedź przez kobieta020 2016-03-22 16:59:28 kobieta020 Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-09-10 Posty: 199 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaCórcia ma bardzo delikatna skórę skłonną do podrażnień nie wszystko możemy stosować:( Ale ta emulsja ciekawie brzmi muszę o nią zapytać w aptece. 49 Odpowiedź przez 2016-03-23 15:14:34 Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2016-02-25 Posty: 145 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka kobieta020 napisał/a:Czy dla takich maluszków 3 tygodniowych też można je stosować? Jakie to są dokładnie kosmetyki/Można. Jest zarówno dla dzieci jak i dla niemowląt. Jeśli nie używałas to spróbuj bo jest niedroga, a świetnie się sprawdza i radzi sobie z problemami skórnymi. Dla dzieci i niemowląt daje sie 15ml na kąpiel. Dla dorosłych 30ml i sama tez czasem jej używam. 50 Odpowiedź przez karolcia_krakow 2016-03-24 20:56:52 karolcia_krakow Do zakochania jeden krok Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-07-04 Posty: 46 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckanajlepsze sa kosmetyki od 1 dni zyia, wtedy sa bardzo lagodne i bezpieczne 51 Odpowiedź przez kobieta020 2016-03-25 00:40:48 kobieta020 Zbanowany Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-09-10 Posty: 199 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka napisał/a:kobieta020 napisał/a:Czy dla takich maluszków 3 tygodniowych też można je stosować? Jakie to są dokładnie kosmetyki/Można. Jest zarówno dla dzieci jak i dla niemowląt. Jeśli nie używałas to spróbuj bo jest niedroga, a świetnie się sprawdza i radzi sobie z problemami skórnymi. Dla dzieci i niemowląt daje sie 15ml na kąpiel. Dla dorosłych 30ml i sama tez czasem jej używam. a ile ok ta emulsja kosztuje? Musze ją koniecznie wypróbować:) 52 Odpowiedź przez Minky 2016-03-27 23:36:07 Ostatnio edytowany przez Minky (2016-03-27 23:45:52) Minky Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2015-12-13 Posty: 121 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka karolcia_krakow napisał/a:najlepsze sa kosmetyki od 1 dni zyia, wtedy sa bardzo lagodne i bezpieczneEmulsja, żel i szampon Eloderm są właśnie dla dzieci od 1 dnia życia, więc na pewno są łagodne i bezpieczne 53 Odpowiedź przez 2016-03-28 17:24:24 Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2016-02-25 Posty: 145 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaOgólnie te kosmetyki Eloderm nie są drogie. Emulsja kosztuje około 18zł. Dla dziecka jak dodaje sie te 15ml to na bardzo dużo wystarcza. Pozostałe ich kosmetyki to koszt też mniejszy niż 20zł. Za ich krem płaciłam trochę ponad 8zł. 54 Odpowiedź przez Minky 2016-04-07 23:27:38 Minky Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2015-12-13 Posty: 121 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaJa za krem aktywny ok. 15 zł. Ale jest baaardzo wydajny. 55 Odpowiedź przez bluepearl 2016-04-30 19:40:51 bluepearl Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-02-01 Posty: 511 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaA z czego składa się cała linia? chciałabym kupić w prezencie dla koleżanki, bo jej mały ma problemy i wygląda to na azs właśnie. 56 Odpowiedź przez Minky 2016-05-07 14:47:46 Minky Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2015-12-13 Posty: 121 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dziecka bluepearl napisał/a:A z czego składa się cała linia? chciałabym kupić w prezencie dla koleżanki, bo jej mały ma problemy i wygląda to na azs jest sporo. Na pewno jest emulsja do kąpieli, żel do mycia, szampon, balsam do ciała, krem i krem aktywny. A najlepiej wejdź sobie na stronę Elodermu i poczytaj 57 Odpowiedź przez Malinowa_ona 2016-05-10 07:01:22 Malinowa_ona Słodka Czarodziejka Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-05-24 Posty: 163 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaMają również linie dla dorosłych, myslę tu głownie o balsamie czy kremie. Ale wiadomo, że jeżeli coś jest dobre dla maluszka, to dla dorosłego człowieka tym bardziej Świetnie nawilżają a nie kosztują dużo. 58 Odpowiedź przez 2016-05-31 19:17:13 Dobry Duszek Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2016-02-25 Posty: 145 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaOczywiście, że dorosły może używać równiez serii dla dzieci, ale jesli jest osobna seria przeznaczona dla dzieci, a osobna dla dorosłych to może mieć znaczenie przy doborze. Eloderm ma spory wybór tych produktów, więc na pewno można znaleźć cos odpowiedniego dla Ciebie. 59 Odpowiedź przez klaudia84 2016-07-08 09:10:04 klaudia84 Zbanowany Nieaktywny Zawód: Z medycyną na "Ty" Zarejestrowany: 2009-07-16 Posty: 303 Wiek: 31 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaPrzypomniałam sobie jeszcze o kąpieli w siemieniu lnianym. Skórę zmienioną chorobowa warto smarować Dermaveelem bez sterydów 60 Odpowiedź przez 2016-07-08 21:59:30 Tajemnicza Lady Nieaktywny Zarejestrowany: 2016-05-27 Posty: 99 Odp: Atopowe zapalenie skóry u dzieckaa nie lepiej wybrać się do alergologa zanim wykluczy się z diety nabiał i mleko?przecież to są składniki potrzebne młodym organizmom. Moja siostra tak wykluczała z diety poszczególne produkty za namową pediatry a później dermatologa. stosowała różne latopiki i inne specyfiki. nie pomagało nic. Poszła do alergologa. kazał jeść wszystko natomiast przepisał masć robioną na zamówienie. Pomogła bardzo szybko. Rany sie wygoiły. Na końcu okazało się że mała ma uczulenie na wszelakie zanieczyszczenia i brud. Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, nawrotową i zapalną chorobą skóry. W wielu przypadkach współistnieje z innymi, zależnymi od IgE, chorobami atopowymi, do których należy astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek oraz alergia pokarmowa. Schorzenie w sposób istotny obniża jakość życia nie tylko samych pacjentów, ale również ich rodzin i często prowadzi do poważnych konsekwencji socjoekonomicznych. Etiopatogeneza Etiopatogeneza atopowego zapalenia skóry (AZS) jest złożona i dotychczas nie w pełni poznana. Uwzględnia wpływ czynników genetycznych, odpornościowych i środowiskowych. Na niewątpliwy udział czynników wrodzonych wskazuje występowanie AZS u osób obciążonych wywiadem atopowym. Dane wskazują, że obecność u jednego z rodziców choroby alergicznej zwiększa ryzyko wystąpienia AZS u dziecka dwu-, trzykrotnie, a u obojga rodziców trzy-, a nawet pięciokrotnie, przy czym wpływ atopii stwierdzanej u matek jest uważany za silniejszy. Stwierdza się również współwystępowanie AZS u 80% bliźniąt monozygotycznych i u 20% bliźniąt heterozygotycznych. Ponadto obserwowaną cechą obecną u pacjentów z AZS jest zaburzony wzór odpowiedzi odpornościowej, poprzez nasiloną odpowiedź drogą ścieżki Th2, prowadzącą do zwiększonej produkcji cytokin prozapalnych (np. IL-4 i IL-13), a także nadprodukcji IgE. Kolejnym czynnikiem jest nieprawidłowa budowa anatomiczna i funkcja bariery naskórkowej, której przypisuje się kluczową rolę w patogenezie choroby. Prawidłowa bariera naskórkowa stanowi fizyczną i czynnościową ochronę przed alergenami, drobnoustrojami, toksynami i utratą wilgoci. W warunkach fizjologicznych keratynocyty podczas proliferacji i różnicowania wydzielają szereg białek, takich jak okludyna, klaudyny, keratyny, transglutaminaza, lorikryna czy filagryna. Białka te są swoistymi markerami poszczególnych faz rozwoju keratynocytów, a ich odpowiednia ilość jest odpowiedzialna za właściwą funkcję naskórka. W licznych badaniach klinicznych udowodniono, że w naskórku chorych na AZS obecna jest zmniejszona ilość filagryny, lorikryny, klaudyn, keratyny 1 i 10. W ostatnich latach szczególną rolę przypisuje się w filagrynie – istotnej dla terminalnego różnicowania keratynocytów, biorącej udział w spajaniu włókien keratynowych i będącej kluczowym białkiem barierowym naskórka. Dowiedziono, że u osób posiadających mutacje w genie kodującym filagrynę częściej występuje sucha skóra o nieprawidłowo zbudowanej warstwie rogowej oraz alergia kontaktowa. Mutacja w genie kodującym filagrynę jest uważana za czynnik predysponujący do rozwoju AZS, zwłaszcza u pacjentów, u których proces chorobowy rozpoczął się we wczesnym wieku i u których zmiany mają charakter uporczywy. Warto podkreślić jednak, że u 40% osób, które mają mutację w genie filagryny, nie rozwijają się zmiany chorobowe o charakterze AZS. Stąd też uważa się, że mutacja w genie filagryny nie jest jedynym czynnikiem wywołującym chorobę. POLECAMY Ważną funkcję w etiopatogenezie AZS pełnią również produkty proteolizy filagryny pomagające utrzymać prawidłowe pH skóry i wchodzące w skład naturalnego czynnika nawilżającego. Zmniejszona ilość kolejnych naskórkowych białek – klaudyn, przyczynia się do zwiększonej przeznaskórkowej utraty wody (ang. transepidermal water loss, TEWL). Wzrost TEWL oraz zmniejszona ilość naturalnego czynnika nawilżającego prowadzą do zmniejszonego uwodnienia skóry. Ocena TEWL jest nieinwazyjną metodą oceny funkcjonowania bariery naskórkowej. Uważa się, że wzrost TEWL, odzwierciedlający zaburzenie funkcjonowania bariery naskórkowej, może wyprzedzać rozwój zmian klinicznych. Badania ostatnich lat wykazały, że zwiększony poziom TEWL, oceniany w 2. dniu i w 2. miesiącu życia, może świadczyć o wzmożonym ryzyku wystąpienia AZS już w 1. roku życia. Kolejnymi białkami produkowanymi przez keratynocyty są peptydy antymikrobowe (AMPs, ang. antimicrobial peptides), takie jak beta-defensyny, czy katelicydyny mające właściwości bakteriobójcze. U chorych na AZS stężenie tych białek jest znacznie obniżone. Podczas różnicowania się komórek naskórka keratynocyty produkują również lipidy, które są uwalniane do przestrzeni międzykomórkowej i tworzą bogatą w lipidy macierz pozakomórkową. Omega-hydroksy-ceramidy stanowią swego rodzaju szkielet dla pozostałych składników macierzy, takich jak wolne ceramidy i kwasy tłuszczowe oraz cholesterol. U pacjentów z AZS, zarówno w skórze zmienionej chorobowo, jak i w skórze pozornie zdrowej, obserwuje się zmniejszoną zawartość naturalnie występujących lipidów. W ostatnich latach podkreślana jest również rola mikrobiomu naskórka, który ma duże znaczenie w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania bariery naskórkowej. Liczne badania udowodniły, że mikrobiom naskórka ludzkiego jest zróżnicowany i zależny od okolicy skóry, a obecność Staphylococcus epidermidis i Staphylococcus hominis pełni istotną rolę w utrzymaniu stanu homeostazy u osób zdrowych. Skóra chorych na AZS jest często kolonizowana przez patogeny chorobotwórcze, takie jak Staphylococcus aureus czy Malessezia species. Z faktem tym wiąże się większa podatność na inne infekcje skórne. Powyżej omówione czynniki, do których należą niedobór białek produkowanych przez keratynocyty, nieprawidłowy skład lipidów międzykomórkowych i nieprawidłowy mikrobiom skóry wchodzą ze sobą w interakcje i przyczyniają się do wadliwego terminalnego różnicowania keratynocytów, zwiększonego pH skóry i obniżonego uwodnienia naskórka. W efekcie prowadzi to do upośledzonego funkcjonowania bariery naskórkowej, która powoduje, iż naskórek staje się łatwiej „przepuszczalny” dla alergenów, suchy i podatny na nadkażenia. Poza czynnikami genetycznymi, odpornościowymi i środowiskowymi w patogenezie AZS podkreśla się również silny wpływ komponenty psychosomatycznej. Rozpoznanie Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry opiera się na wywiadzie i obrazie klinicznym. Badanie histopatologiczne skóry wykonane ze zmian chorobowych pełni funkcję pomocniczą i zalecane jest jedynie w przypadkach wątpliwych, wymagających różnicowania z innymi jednostkami chorobowymi. Pomimo że na przestrzeni ostatnich lat proponowano różne wytyczne rozpoznawania AZS, kryteria Hanifina i Rajki nadal pozostają najczęściej wykorzystywanymi i przydatnymi w codziennej praktyce. Aby rozpoznać AZS, wymagane jest spełnienie co najmniej trzech z czterech kryteriów większych (świąd skóry, charakterystyczna morfologia i lokalizacja zmian skórnych o typie wypryskowym, przewlekły i nawrotowy przebieg choroby oraz dodatni osobniczo lub rodzinnie wywiad atopowy), a także co najmniej trzech z 23 kryteriów mniejszych. Wśród kryteriów mniejszych najczęściej występującymi są: wczesny wiek wystąpienia objawów, suchość skóry, rumień twarzy, tendencja do nawrotowych zakażeń skóry, świąd po spoceniu, nietolerancja pokarmów i wełny, fałd Dennie-Morgana (ryc. 1), zacienienia wokół oczu (ryc. 2). Warto podkreślić, że świąd skóry jest uważany za najbardziej charakterystyczną cechę AZS. Ryc. 1. Objaw Dennie-Morgana – fałd skóry poniżej brzegu powieki dolnej Ryc. 2. Zaciemnienie skóry wokół oczu Dotychczasowe dane wskazują, iż nie ma żadnego wskaźnika laboratoryjnego patognomicznego dla AZS, a wyniki badań dodatkowych pełnią jedynie funkcję pomocniczą. Należy podkreślić, że podwyższone stężenie całkowitego IgE w surowicy lub obecność alergeno-specyficznych IgE lub nadwrażliwość na alergeny kontaktowe w testach naskórkowych nie występują u wszystkich chorych. Po ustaleniu rozpoznania AZS należy określić aktywność procesu chorobowego uwzględniającą zarówno kryteria obiektywne, jak i subiektywne. Jedną z klasycznych i najczęściej używaną skalą, oceniającą oba typy objawów, jest skala SCORAD (ang. scoring of atopic dermatitis). Uwzględnia ona procentowe zajęcie powierzchni skóry przez proces chorobowy, nasilenie zmian (obecność rumienia, obrzęku, wysięku, wysuszenia skóry, przeczosów i lichenifikacji) oraz subiektywne objawy odczuwane przez pacjenta (świąd i zaburzenia snu). Wyniki liczbowe powyżej 50 wskazują na ostry przebieg AZS, podczas gdy wyniki poniżej 25 na łagodny. Ryc. 3. Pogrubienie skóry i zaznaczenie jej poletkowania (lichenifikacja) w miejscach przewlekłego stanu zapalnego Przebieg Dane epidemiologiczne wskazują, że liczba chorych na AZS wzrasta w aglomeracjach miejskich, a maleje w środowisku wiejskim. Przypuszcza się, że wczesna ekspozycja na różnorodne patogeny i alergeny w środowisku wiejskim chroni układ odpornościowy przed nadmierną aktywacją limfocytów Th2. Dane światowe wskazują, że w krajach uprzemysłowionych około 20% dzieci i 2–8% dorosłych choruje na AZS. Rozpoznanie pierwszego epizodu choroby w wieku dorosłym uważane jest za rzadkość, bowiem 90% wszystkich przypadków AZS ma swój początek w ciągu pierwszych 5 lat życia, z czego 60% przypada na okres niemowlęcy (1. AZS jest w dużej mierze chorobą samoograniczającą się. Uważa się, że do 5. dermatoza ta samoistnie ustępuje u 40–80% dzieci, a do 15. u 60–90% pacjentów. W naturalnym przebiegu choroby można wyróżnić trzy fazy kliniczne, w zależności od wieku pacjentów. Pierwsza faza dotyczy dzieci w wieku od 3. miesiąca do 1. Dane epidemiologiczne wskazują, że liczba chorych na AZS wzrasta w aglomeracjach miejskich, a maleje w środowisku wiejskim Zmiany mają wówczas charakter głównie rumieniowy i/lub grudkowo-wysiękowy, często obserwuje się suchość skóry. Wykwity mogą obejmować całą skórę, najczęściej jednak są zlokalizowane na twarzy (zwłaszcza na policzkach), często z pozostawieniem wolnej od zmian okolicy nosa, na kończynach dolnych, górnych i tułowiu. Charakterystyczny dla tego okresu jest brak zmian w okolicy pieluszkowej. Poważnym problemem klinicznym jest świąd skóry odczuwany przez dziecko. Nie zawsze jego manifestacją są przeczosy, które stwierdza się częściej u starszych dzieci. U niemowląt o odczuwanym świądzie może świadczyć częsty płacz, niepokój lub trudności ze snem. Zmiany skórne występujące u dzieci poniżej 3. wymagają różnicowania z łojotokowym zapaleniem skóry oraz trądzikiem wieku dziecięcego – dermatozami charakterystycznymi dla tej grupy wiekowej. Druga faza dotyczy dzieci pomiędzy 1. a 3. W tym okresie zmiany są zlokalizowane najczęściej na twarzy, szyi, dołach podkolanowych i łokciowych, kostkach, nadgarstkach (zwłaszcza ich grzbietowych powierzchniach). Wykwity skórne rzadziej mają charakter wysiękowy, częściej mają postać symetrycznych ognisk rumieniowych z obecnością grudek, przeczosów, nadżerek i strupków, a także obszarów lichenifikacji (ryc. 3, pogrubienie skóry i wzmożone poletkowanie). Trzecia faza dotyczy dzieci starszych i dorosłych. Najczęstszą lokalizacją (ryc. 4) jest twarz (powieki, czoło, okolice ust), kark, doły podkolanowe i łokciowe, grzbietowe powierzchnie rąk i stóp. Zmiany mają charakter symetryczny, rumieniowy, często widoczne są przeczosy, nadżerki i lichenifikacja, zwłaszcza na grzbietowych powierzchniach rąk i karku. Często można zaobserwować pozapalną pigmentację – wokół oczu („objaw szopa pracza”) i na szyi („objaw brudnej szyi”). Płytki paznokciowe często są wygładzone i błyszczące, na skutek nadmiernego pocierania („objaw wypolerowanego paznokcia”). Przerzedzenie zewnętrznej części brwi określane jest jako objaw Hertoghe’a (ryc. 5). Ryc. 4. Najczęstsza lokalizacja zmian w przebiegu AZS Ryc. 5. Objaw Hertoghe’a – przerzedzenie zewnętrznej części brwi Do uznanych czynników nasilających chorobę należą alergeny pokarmowe, powietrznopochodne, czynniki klimatyczne, hormonalne, stres, zanieczyszczenie środowiska, dym tytoniowy, środki miejscowo drażniące i infekcje. Do klasycznych alergenów pokarmowych należą białka mleka i jaj. U wielu pacjentów rozpoznawana jest alergia pokarmowa także na ryby, orzeszki ziemne, soję i pszenicę. Niekiedy nasilenie zmian skórnych występuje w wyniku „alergicznej reakcji krzyżowej” spowodowanej jednoczesną nadwrażliwością na alergeny pokarmowe i pyłków roślinnych. Z uwagi na fakt, że jedynie u 20–40% małych dzieci rozpoznawana jest alergia pokarmowa, restrykcyjne diety eliminacyjne nie powinny być stosowane u wszystkich chorych. Podkreślić należy również, że u wielu osób alergia pokarmowa ma charakter czasowy. Na uwagę zasługuje również stanowisko WHO i paneli eksperckich wskazujące, że mleko matki jest preferowanym sposobem odżywiania dla niemowląt. Stąd zaleca się karmienie wyłącznie piersią dzieci do ukończenia 6. Kontynuacja karmienia piersią zależy od preferencji matki i dziecka. WHO nie podaje zalecanego maksymalnego czasu trwania karmienia piersią. Rozpoznanie u dziecka AZS i powiązanie nasilenia objawów z czynnikami pokarmowymi jest wskazaniem do wprowadzenia diety eliminacyjnej u matki, z wykluczeniem najczęstszych alergenów pokarmowych (mleka, jaj, ryb) oraz utrzymania karmienia piersią. Oceny takiego postępowania należy dokonać po dwóch tygodniach przestrzegania diety. W przypadku utrzymywania się objawów pomimo diety matki należy rozważyć włączenie preparatu mlekozastępczego o wysokim stopniu hydrolizy białek. Nie jest zalecane zastępowanie mleka matki mlekiem kozim czy sojowym. U dzieci starszych i osób dorosłych częściej przyczyną zaostrzenia jest narażenie na alergeny powietrznopochodne (sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego, naskórek ludzki, pleśnie, karaluchy, pyłki roślin) oraz wełnę. Szczepienia Nie ma dowodów świadczących o negatywnym wpływie obowiązkowych i zalecanych szczepień na rozwój AZS i innych chorób atopowych. Nie ma dowodów świadczących o negatywnym wpływie obowiązkowych i zalecanych szczepień na rozwój AZS i innych chorób atopowych. Rutynowo wszystkie dzieci z AZS powinny być szczepione zgodne z obowiązującym kalendarzem szczepień dla danego kraju. Ze względu na możliwy ostry przebieg chorób zakaźnych wskazane jest szczepienie przeciw ospie wietrznej dzieci z AZS nawet w krajach, w których szczepienie to nie jest obowiązkowe (np. w Polsce). Zaleca się jednak, aby odroczyć szczepienia podczas silnych zaostrzeń zmian skórnych. Wyjątkiem jest śródskórne szczepienie przeciwko ospie prawdziwej szczepionką żywą atenuowaną, która jest przeciwwskazana u pacjentów z AZS ze względu na ryzyko rozwoju eczema vaccinatum, które może stanowić zagrożenie dla życia dziecka. Fakt ten ma jednak wyłącznie znaczenie historyczne, gdyż szczepienie to jest nieobecne w polskim kalendarzu szczepień od 1980 roku. Szczególny problem stanowi szczepienie dzieci, u których stwierdzono nadwrażliwość na białko jaja kurzego. Ze względu na wykorzystane do produkcji szczepionek białka dzieci te powinny być indywidualnie kwalifikowane do szczepień, zwłaszcza przeciw grypie, żółtej gorączce, MMR (odrze, śwince, różyczce), kleszczowemu zapaleniu mózgu. Również dzieci przyjmujące cyklosporynę lub inne ogólne leki immunosupresyjne powinny być kwalifikowane do szczepień, zwłaszcza szczepionkami żywymi, w specjalistycznych poradniach. Leczenie W leczeniu AZS istotną rolę odgrywa doświadczenie lekarza i ścisła współpraca z pacjentem, a w przypadku dzieci także z ich opiekunami. Niezmiernie ważna jest edukacja chorych, profilaktyka, czyli unikanie czynników nasilających proces chorobowy, przywrócenie prawidłowej funkcji bariery naskórkowej przez zastosowanie terapii emolientowej, zmniejszenie świądu oraz postępowanie zmierzające do eliminacji lub zminimalizowania stanu zapalnego, a okresowo również współistniejących zakażeń. Istotne w pielęgnacji skóry atopowej jest jej oczyszczanie. Wskazane są krótkie kąpiele (poniżej 5 minut) w wodzie o temperaturze 36–37˚C, z dodatkiem delikatnych środków myjących, emolientów, które ułatwiają usuwanie złuszczonych komórek naskórka, łusek oraz kolonizujących bakterii. W przypadku współistniejącej infekcji bakteryjnej korzystny może być dodatek soli kąpielowych, ułatwiających usuwanie złuszczonego naskórka. W ciągu 5 minut od wyjścia z kąpieli zaleca się stosowanie emolientów na całe ciało. Stosowanie nowoczesnych preparatów emolientowych co najmniej 2–3 razy dziennie ma niezwykłe znaczenie na każdym etapie choroby. Dzięki nim przywracane jest prawidłowe nawodnienie naskórka. Natłuszczanie suchej skóry zmniejsza świąd i łagodzi objawy stanu zapalnego. Ponadto regularnie stosowane emolienty zmniejszają konieczność stosowania miejscowych glikokortykosteroidów. Pamiętać należy jednak, że ze względu na możliwą złą tolerancję emolientów stosowanych bezpośrednio na zmiany zapalne, wskazane jest stosowanie najpierw miejscowych preparatów glikokortykosteroidów lub miejscowych inhibitorów kalcyneuryny w celu redukcji stanu zapalnego. Ze względu na duże ryzyko podrażnienia, preparaty stosowane u dzieci poniżej 2. nie powinny zawierać glikolu propylenowego. Na rynku dostępny jest szereg preparatów emolientowych o zróżnicowanym składzie. Wśród ich składników na szczególną uwagę zasługują ceramidy, wolne kwasy tłuszczowe i cholesterol, a więc tłuszcze występujące naturalnie w naskórku, których ilość jest znacznie zmniejszona w skórze atopowej. Substancje te aktywnie transportowane do żywych warstw naskórka ulegają tam przemianie, aby następnie współtworzyć płaszcz lipidowy naskórka. Każda aplikacja emolientu uszczelnia barierę naskórkową, jednakże dopiero regularne stosowanie emolientów przez 2–4 tygodnie skutkuje trwałą poprawą jej czynności. Dobre wyniki stwierdza się również przy kojarzeniu emolientów z substancjami o właściwościach nawilżających – mocznikiem i glicerolem czy pochodną kwasu palmitynowego. Kosmeceutyki stanowią odrębną grupę preparatów miejscowych, które nie tylko wspomagają procesy pielęgnacyjne, ale również mają właściwości lecznicze. W swym składzie zawierają witaminy (A, C, K, niacynę), związki mineralne, nienasycone kwasy tłuszczowe, przeciwutleniacze, ekstrakty roślinne, fitoestrogeny, taninę lub niedawno odkrytą ektoinę. Funkcją ektoiny jest ochrona keratynocytów przed działaniem niekorzystnych czynników środowiska, takich jak promieniowanie UV, wysoka temperatura czy suchość. W wielu przypadkach pomocne jest również stosowanie tzw. mokrych, dwuwarstwowych opatrunków (ang. wet-wrap treatment, WWT), zalecane zwłaszcza u dzieci od 6. Bezpośrednio do skóry przylega warstwa wilgotna, nasączona substancją leczniczą lub emolientem. Druga warstwa jest sucha. Aplikacja całonocna tworzy mechaniczną barierę zabezpieczającą przed wpływem niekorzystnych czynników środowiskowych, zwiększa absorbcję preparatów, zmniejsza świąd i proces zapalny, a także chroni przed drapaniem i wtórnym nadkażeniem bakteryjnym. Choć metodę tę uważa się za bardzo skuteczną i przynoszącą szybką poprawę kliniczną, powinna być ona stosowana jedynie pod ścisłą kontrolą lekarską, zwłaszcza w przypadku opatrunków mokrych zawierających miejscowy glikokortykosteroid, ze względu na nasiloną absorbcję substancji leczniczej i możliwe wynikające z tego powikłania (atrofia skóry, a nawet supresja nadnerczy). Pomimo upływu ponad 50 lat od czasu syntezy miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych (mGKS) nadal należą one do podstawowych i szeroko stosowanych w leczeniu AZS substancji leczniczych. Poniżej 1. zarejestrowane są w Polsce jedynie octan i maślan hydrokortyzonu. Powyżej 1. rejestrację posiadają propionian flutikazonu, a powyżej 2. również aceponian metylprednizolonu oraz dipropionian alklometazonu. Dobór podłoża ma często kluczowe znaczenie. Z uwagi na dominującą u chorych na AZS suchość skóry, najczęściej zalecane są preparaty w maści, natomiast przy zmianach sączących preferowane są substancje w formie lotionów, sprayów lub kremów. Niezależnie od wybranego podłoża, preparaty mGKS powinny być stosowane jeden raz dziennie. Częstsze ich stosowanie nie wpływa na efektywność leczenia, a jedynie zwiększa częstość działań niepożądanych. Stosowanie mGKS (o średniej sile działania) powinno być ograniczone do zaostrzeń procesu chorobowego, bowiem przewlekłe stosowanie mGKS, zwłaszcza silnych preparatów, wiąże się z możliwymi licznymi działaniami ubocznymi. Do objawów tych należą: zahamowanie syntezy kolagenu, zanik i/lub przebarwienia skóry, teleangiektazje, rozstępy, nadmierne owłosienie, trądzik typu różowatego, nadkażenia bakteryjne i/lub grzybicze, a także zjawisko tachyfilaksji, czyli stopniowy spadek skuteczności leku wraz z przedłużaniem leczenia. Objawy ogólne wynikające z przewlekłego stosowania mGKS o dużej sile działania (wynik hamowania osi podwzgórze-przysadka-nadnercza), a więc przede wszystkim zahamowanie wzrostu i osteoporoza, ograniczone są do sytuacji, w których silne preparaty stosowane są na rozległe powierzchnie ciała u dzieci, zwłaszcza niemowląt (co oczywiście nie powinno mieć miejsca). Biorąc pod uwagę nastawienie rodziców małych pacjentów, stosowanie preparatów glikortykosteroidowych wiąże się z jednej strony z ich nadużywaniem, ze względu na dużą skuteczność i szybkie efekty działania oraz relatywnie niską cenę, z drugiej zaś strony powszechne są obawy dotyczące stosowania tych preparatów, mogące przybrać w skrajnej postaci formę „fobii steroidowej”. Tym bardziej leki te powinny być aplikowane u dzieci szczególnie rozważnie, pod ścisłą kontrolą lekarską, w połączeniu z edukacją pacjentów i ich rodzin. Miejscowe inhibitory kalcyneuryny – takrolimus i pimekrolimus – stanowią dobrą alternatywę miejscowej glikokortykosteroidoterapii. Hamują proces zapalny poprzez blokowanie aktywacji limfocytów T. Pimekrolimus (krem 1%) jest lekiem słabszym, stosowanym przede wszystkim w łagodnym AZS, zaś takrolimus (maść 0,03% i 0,1%) ma szybsze i silniejsze działanie, zalecany jest w umiarkowanych i ciężkich postaciach choroby. Poprawa kliniczna po zastosowaniu takrolimusu widoczna jest przeważnie po kilku dniach leczenia. Preparaty należy aplikować dwa razy dziennie, do momentu ustąpienia stanu zapalnego. Mogą być one stosowane na całą zajętą skórę, w tym na okolice tak delikatne jak: twarz, powieki, szyja, fałdy skórne i okolice narządów płciowych. Po ustąpieniu zmian klinicznych preferowana jest tzw. terapia proaktywna, czyli podtrzymująca, polegająca na jednokrotnym w ciągu dnia zastosowaniu maści dwa razy w tygodniu, w przypadku takrolimusu do 12 miesięcy. Inhibitory kalcyneuryny rzadk... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej ...i wiele więcej! Sprawdź

atopowe zapalenie skóry u dzieci forum